Blog

ประเทศไทยจะเป็นประเทศแห่งนวัตกรรมได้นั้น องค์กรภาคสังคมก็มีบทบาทสำคัญในการร่วมขับเคลื่อน ซึ่ง“สมาคมธุรกิจเพื่อสังคม” (Social Enterprise Thailand Association) เกิดจากการรวมตัวของธุรกิจเพื่อสังคมทั่วประเทศเพื่อส่งเสริมการดำเนินธุรกิจประสบความสำเร็จ ควบคู่กับการแก้ไขปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อม สมาคมฯ มีบทบาทในการสนับสนุนให้เกิดการสร้างนวัตกรรมอย่างไรบ้าง เราจะไปพูดคุยกับ ม.ล.ดิศปนัดดา ดิศกุล นายกสมาคมธุรกิจเพื่อสังคม ไปติดตามกันได้เลย...

นวัตกรรมของประเทศไทยในขณะนี้

ในระดับบุคคล คนไทยเก่งในการคิดค้นวิธีการใหม่ ๆ เพื่อแก้ไขปัญหาอยู่แล้ว ส่วนในระบบนิเวศด้านนวัตกรรม ถือว่าการส่งเสริมด้านนวัตกรรมในปัจจุบันมีความคึกคักอย่างมากในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา เป็นวาระแห่งชาติมากขึ้น มีนโยบายที่ทำให้คนเล็ก ๆ หรือองค์กรเล็ก ๆ ได้รับความสนับสนุนเพื่อสร้างนวัตกรรมที่หลากหลาย และตอบโจทย์การแก้ไขปัญหาในระดับพื้นที่ในชุมชนให้สามารถขยายผลต่อได้

บทบาทการส่งเสริมธุรกิจเพื่อสังคมในประเทศไทย

สมาคมธุรกิจเพื่อสังคมเป็นองค์กรเครือข่ายซึ่งรวบรวมสมาชิกที่เป็นธุรกิจเพื่อสังคม หรือ social enterprise ในประเทศไทย การทำงานจะเกี่ยวข้องกับนวัตกรรมทั้งสิ้น เนื่องจากธุรกิจเพื่อสังคมก่อตั้งขึ้นด้วยวัตถุประสงค์หลักในการแก้ไขปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อม ผู้ประกอบการต้องมาดูว่าวิธีแก้ปัญหาที่ผ่านมาไม่ได้ผลเพราะอะไร และนำเสนอวิธีการแก้ปัญหาแบบใหม่ที่ดีกว่า กระบวนการนี้ต้องใช้นวัตกรรมอย่างแน่นอน บทบาทของสมาคมฯ จึงเป็นผู้สนับสนุนในการแก้ไขปัญหาของสมาชิก โจทย์ของเราคือทำอย่างไรให้ผู้ประกอบการเหล่านี้ไปได้ตลอดรอดฝั่ง คือทั้งตัวองค์กรอยู่ได้ และนวัตกรรมทางสังคมที่เขาสร้างขึ้นขยายผลต่อได้ หรือในอีกมุมหนึ่งคือทำอย่างไรให้ผู้ประกอบการสามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมได้อย่างต่อเนื่อง

ตัวอย่างนวัตกรรมของผู้ประกอบการที่ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตหรือสิ่งแวดล้อมให้ดีขึ้น

นวัตกรรมที่เกิดขึ้นในกลุ่มสมาชิก นอกจากผลิตภัณฑ์หรือบริการแล้ว ยังเป็นการสร้างโมเดลทางธุรกิจที่เป็นนวัตกรรม อย่างเช่น “บั๊ดดี้ โฮมแคร์” ซึ่งเป็นการแก้ไขปัญหาผู้สูงวัยที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการการดูแลแบบมืออาชีพ เพราะบริการลักษณะนี้มีราคาค่อนข้างสูง หลาย ๆ ครอบครัวจึงต้องเลือกการดูแลผู้สูงอายุเองที่บ้านและทำให้ครอบครัวยิ่งขาดรายได้ไปอีก กิจการนี้ร่วมมือกับคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จัดทำหลักสูตรฝึกอบรมพยาบาลให้กับเยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไม่สามารถเข้าถึงตลาดแรงงานได้ เมื่อได้รับการฝึกอบรมแล้วเยาวชนเหล่านี้จะได้รับการจ้างงานต่อ อีกส่วนหนึ่งจะกลับไปพัฒนาโจทย์ด้านสุขภาพในชุมชน ซึ่งการเก็บค่าบริการก็ไม่ได้เน้นกำไร จึงสามารถตอบโจทย์การแก้ไขปัญหาทั้งเรื่องการดูแลผู้สูงวัยและการจ้างงานเยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์ได้

อีกตัวอย่างหนึ่งก็คือ “ยังแฮปปี้” ซึ่งมีโจทย์ว่าจะทำอย่างไรให้ผู้สูงวัยอยู่ในช่วง active aging ยาวนานที่สุด "สนุก มีคุณค่า พึ่งพาตัวเองได้" เพื่อไม่ให้ผู้สูงวัยเหล่านี้กลายเป็นคนติดบ้าน หรือติดเตียงหลังเกษียณ ซึ่งส่วนใหญ่มีสาเหตุจากการร้างลาจากกิจกรรมต่างๆ ยังแฮปปี้จึงสร้างชุมชนทั้งในรูปแบบกิจกรรมที่ต้องพบปะกัน และแอพพลิเคชั่นออนไลน์ ทำให้ผู้สูงวัยรู้สึกว่าชีวิตยังมีความหมาย มีกิจกรรมที่ส่งเสริมสุขภาพและ challenge ต่าง ๆ ให้ผู้ใช้บริการได้พูดคุยกันและการร่วมเป็นอาสาสมัครในงานเพื่อสังคมต่าง ๆ

ความสำคัญในการสร้างจุดยืนทางนวัตกรรมให้ประเทศด้วย “แพลตฟอร์มนวัตกรรมประเทศไทย”

ประการแรก คิดว่าสามารถส่งเสริมด้านภาพลักษณ์ได้อย่างแน่นอน เพราะสามารถรวมหลายภาคส่วน ทั้งภาครัฐ บริษัทเอกชนขนาดใหญ่ ภาควิชาการ ไปจนถึงเครือข่ายผู้ประกอบการ ในการขับเคลื่อนนวัตกรรมร่วมกัน องค์ประกอบเหล่านี้จะนำไปสู่ภาพใหญ่ของประเทศในฐานะผู้นำด้านนวัตกรรมในภูมิภาค

ประการที่สอง เครือข่ายลักษณะนี้จะเป็นพื้นที่ที่ดีในการแลกเปลี่ยนความรู้ด้านการพัฒนานวัตกรรม ในอุตสาหกรรมเดียวกันและข้ามอุตสาหกรรรม มีการเชื่อมโยงกับภาครัฐ และภาคการศึกษา ที่จะตอบโจทย์การนำแนวคิดใหม่ ๆ ไปสู่การปฏิบัติในระดับธุรกิจมากขึ้น